Kijkspleet

Dikke mist. Te veel voor de bomen die het dorstig met hun nog zo goed als kale takken verzamelen. Overtollige nattigheid laten zij noodgedwongen los en druipt regelmatig aan hun voeten; een enkele maal op de schedel van een hardloper zoals ik die heldhaftig onder hun pruilende kruinen doorrent.

      Mist en lage bewolking: veel Nederlandse eclipsliefhebbers zullen deze morgen hun ogen teleurgesteld hebben uitgewreven, nadat zij de slaapkamergordijnen opzijschoven. De maan daadwerkelijk voor de zon zien schuiven, dat zit voor hen waarschijnlijk niet in het vat, vandaag. Misschien hebben zij meer geluk op 12 augustus 2026.

      Het was fijn dat de Gelderlander vanmorgen die vrolijke foto op de voorpagina plaatste: twee mannen turen via opvallend gekleurde eclipsbrilletjes naar de zon. Zo werd ik er aan herinnerd: over krap twee uren is er een zonsverduistering. Terwijl ik over de Waalbandijk ren schuift een andere foto over deze voorpaginafoto heen, een foto van een vrouw op pagina ‘Binnenland’ in de editie van gisteren. In mijn herinnering betrof het een zwart-wit-foto. In werkelijkheid was het een kleurenfoto van een vrouw op een bankje in bijna alles bedekkende zwarte kleding (ik wil Kees Martens, de fotograaf, en verslaggeefster Dominique Elshout wel geloven, dit is een vrouw, hoewel hun veronderstelde kennis niet kan worden bevestigd door simpelweg naar de foto te kijken. Door een spleetje in al dat zwart zijn weliswaar twee ogen gedeeltelijk zichtbaar, en is onder de jurk te zien dat de persoon witte sportschoenen draagt en een lichtgrijze sportbroek, maar deze details duiden niet doorslaggevend man of vrouw). De overeenkomst tussen twee zo verschillende foto’s, de vrolijke en de sombere, is de vorm van eclipsbril en kijkspleet.

      Stel dat mij een vrouw in een nikab, in alles verhullende kleding, tegemoet komt, hardlopend of wandelend, ik zou er toch in een boogje omheen lopen, want je weet maar nooit wie of wat er onder die kleding zit. In eerste instantie zou ik verbaasd zijn: kun je wel lekker rennen of wandelen in zo’n jurk?

      Een twintigjarige Eindhovense met de schuilnaam Oum Ammatullaah wil de verdeeldheid tussen moslims en niet-moslims tegengaan. Zij zet uiteen waarom zij een nikab draagt: voor Allah. ‘Elke seconde dat ik in deze kleding loop, ben ik in staat van aanbidding,’ beweert zij. Terwijl ik die zin las dacht ik aan nonnen in een klooster, maar of die in een voortdurende staat van aanbidding verkeerden meen ik ten sterkste te mogen betwijfelen. O ja, wacht, dat kwam natuurlijk omdat zij, die nonnen, hun gezicht aan de buitenwereld toonden – voor zover zij niet in een klooster waren opgesloten.

      Ik denk niet dat Oum Ammatullaah in haar opzet slaagt.

      Vrouwen moeten zich verhullen om mannen niet in verleiding te brengen, vindt Oum. Wanneer heb ik dat eerder gehoord? In de tijd van mini-jurk en hotpants moesten we nog leren dat het dragen van dergelijke kleding geen vrijbriefje voor seksuele uitbuiting is. Vrijheidbeperkende maatregelen, al bestaan die slechts uit kleding, neem je als niets anders helpt: bindt de delinquent een zendertje om zijn enkel! Ik geloof overigens niet dat Allah zich vrouwen wenste die alles verhullend gekleed gingen. Het was misschien praktisch om in de woestijn niet te worden gezandstraald, maar hier en nu?

      Met de moeder van Oum Ammatullaah heb ik wel te doen. Je zult maar in de krant lezen dat jouw dochter liever Mohammed pleziert, ‘… de beste man die ooit op aarde heeft geleefd, met het beste karakter…’ Ik weet het niet. Ik bedoel maar, deze ‘beste man’ leefde rond het jaar 600 en intussen ging de wereld verder.

      Gelukkig hebben wij met elkaar vastgesteld, mannen en vrouwen zijn gelijk: we mogen naar elkaar kijken maar hebben beiden een speciaal brilletje nodig als we iets van de zonsverduistering willen zien. Mits wolken en mist optrekken, uiteraard. Wel zo helder!