Jongensdroom

Op het moment dat ik de kerktoren van Winssen passeer, een overblijfsel van de middeleeuwse parochiekerk, slaat de klok één keer alsof we dat zo hebben afgesproken. Zoals steeds als ik langs de toren ren is het halfnegen. Waarschijnlijk heeft Willem van Ghent deze torenklok ook heel vaak halfnegen horen slaan. Misschien was varen een jongensdroom van Willem, maar zou hij toen al vermoed hebben dat hij zeeheld zou worden? Of dat hij als aanvoerder op het vlaggenschip Dolphijn door een vijandelijke kanonskogel zou worden gedood? Waarschijnlijk niet. En hij had ook nooit kunnen bevroeden dat amateurhistoricus Piet van de Geer bijna driehonderdvierenveertig jaar na zijn dood, alsnog zijn geboorteplaats zou lokaliseren! Alle geschiedenisboekjes en encyclopedieën zijn hiermee aan herziening toe: Willem Joseph van Ghent is niet geboren op Kasteel Gendt in de Betuwe en ook niet in het Utrechtse Vianen, nee, zijn wieg stond in het voormalige kasteel in Winssen.

Ik had nog nooit van Zeeheld Van Ghent gehoord voordat ik het betreffende artikel in de Gelderlander van afgelopen zaterdag las. Dat geldt blijkbaar niet voor Piet van de Geer. Evengoed lijkt zijn vondst ook op een jongensdroom, vooral als je bedenkt dat het Lidmatenboek van de protestantse kerk daar al die jaren gewoon lag! Al die jaren wachtte op iemand zoals Piet, iemand die zich zou realiseren dat de Willem Joseph van Ghent die op 14 mei 1626 als dopeling in dat boek opgetekend werd, geen willekeurige dopeling was. Natuurlijk zou het veel eenvoudiger zijn geweest als de toenmalige predikant er maar meteen bijgeschreven had dat het hier om Zeeheld Van Ghent ging, maar ja, dat kon hij natuurlijk nog niet weten.

Had ik over Van Ghent nooit gehoord, wel wist ik dat er een kasteel in Winssen heeft gestaan vanwege een tekening van de 18^e-eeuwse Nederlandse tekenaar Cornelis Pronk: ’t Huis te Winsen 1732. Maar waar in Winssen, dat weet ik helaas niet. Misschien ben ik er al vaak langs gerend, gefietst of gewandeld. Dat zal vandaag overigens niet meer gebeuren: de Winssense broertjes zeiden het niet precies te weten toen ik ze zojuist vroeg waar het kasteel heeft gestaan. Joop zei dat ‘men’ beweert dat het aan de Leegstraat stond, of was het Harry die dit opperde? Zij menen dat een gedeeltelijk witgeverfde boerderij aan de Leegstraat wellicht een overblijfsel is van het voormalige kasteel, ‘je weet wel, waar die boer woonde met zijn stier!’

‘… waar die boer woonde met zijn stier!’ Ik begrijp ook wel dat de broertjes niet bedoelden te zeggen dat deze boer met een stier samenwoonde. Zij bedoelen dat het bijzonder was dat een boer ‘n stier hield want zo’n opvreter was slechts goed voor één dingetje! Terwijl ik verder in de richting van de Deijnschestraat ren bedenk ik wat een stier in de jongensjaren van Joop en Harry voor een dorpje als Winssen moet hebben betekend. Zo’n dier spoot in die jaren geen rietjes vol zoals in de tegenwoordige ki-stations. Ik schat dat jongens als Joop en Harry bijna dagelijks konden zien dat de boer met zijn stier aan de wandel was. Iedere Winssense koe moest tenminste een keer per jaar, op het moment suprême, door de stier worden beklommen, want wat had een veehouder aan een koe die geen of maar weinig melk gaf!

Een zestal witte koeien in een wei aan de Uiterwaard komen nieuwsgierig naar het hek. Zulke koeien werden door de stier van de betreffende Winssense boer niet bestegen. Koeien met zulke dikke billen bestonden in die jaren niet en ik wil wedden dat deze ‘dikbillen’ nooit een stier hebben gezien. Hoe dan ook Willem Joseph van Ghent is in een klap de beroemdste Maas en Waler, met dank aan Piet van de Geer!