Zonnestraaltje

Mieke meldt zich nog af en toe. De laatste keer gebeurde dat tijdens een telefoongesprek met Jan, mijn broer. Hij vertelde mij over zijn spontane ontmoeting met Mieke Kerkhof, gynaecoloog in het Jeroen Bosch Ziekenhuis, die het boekje schreef ‘Even ontspannen, mevrouw’, waarin zij ons vergast op anekdotes als ‘… veertig minuten later is een stevige baby geboren. Moeder kijkt liefdevol naar haar kind en vraagt dan aan haar man: ‘Zijn we nog op tijd voor Boer zoekt vrouw?’’ Mieke, de gynaecoloog, is opnieuw aan het verzamelen geslagen, ditmaal ervaringen rond het overlijden – na het begin, nu het einde van de mens.

Aan de telefoon vertelde ik Jan over die andere Mieke, haar overlijden en het afscheid. Binnenkort is het vijftien jaar geleden.

Vanwege haar lichamelijke beperkingen woonde Mieke in Het Dorp. Mieke werkte voor slechts een doel: vakantie vieren op een van de eilanden. Tegenover een laag loon stonden dure vakanties vanwege de vrijwilligers die haar begeleidden. Na haar overlijden vond ik een fotoplakboek. Bij het doorbladeren sprong één foto eruit: Mieke in badpak, de zee reikt tot boven haar heupen, haar armen in extase geheven als een kind dat voor de eerste keer zelfstandig kan staan. Gelukkiger is zij nooit geweest dan juist op dat moment, denk ik. Onder de foto: Paal 19, Terschelling.

Uiteindelijk, bij mijn afscheid van Het Dorp, liet ik mij door Mieke overhalen haar nalatenschap te zullen regelen. ‘Ach, dat maak ik misschien niet eens meer mee’, dacht ik toen. Verschillende jaren nadien werd ik door een verpleegkundige gewaarschuwd zodat ik Mieke nog tijdens haar ziekbed kon bezoeken. Haar einde kwam toen snel. Liefst wilde zij dat ik persoonlijk haar as zou verstrooien, op Terschelling. Het had geen zin om een doodziek mens uit te leggen dat zoiets helemaal niet kan, waarschijnlijk illegaal is en praktisch onuitvoerbaar. Afgelopen zaterdag las ik in de Gelderlander het verhaal van Judith Peters. Zij stond op een donkere dag in oktober bij het graf van haar vader toen deze plotseling door een zonnestraaltje werd verlicht. Judith dacht: dit is echt mijn vader! Nou, Mieke kon er ook wat van!

Maanden na haar crematie bracht het toeval mij weer vlak bij het crematorium. Ik kreeg de as van Mieke mee. Het blik paste perfect in een magnum-wijnzak zodat ik die gemakkelijk mee kon dragen. Zo reden we naar huis, Mieke op de passagiersstoel, ik aan het stuur. Ik kon niet nalaten op te merken: ‘Je krijgt vast buikpijn van het lachen, Mieke, nu je ons zo ziet gaan!’ Thuisgekomen borg ik de as in de schuur, dronk een kop koffie en las de post. De advertentie stond in een blad van het pensioenfonds. Onder de kop Uitwaaiarrangement werd een midweek voor twee personen aangeboden, in Stayokay op Terschelling, inclusief huurfietsen. Dit was het werk van Mieke, dacht ik toen, moet wel zo zijn, zij zorgde ervoor dat ik haar as ging halen, juist vanwege dit aanbod.

Mieke moest nog een aantal weken in de schuur bivakkeren, maar toen was het zover. Samen met Riky en haar broer en schoonzus, togen we naar Mieke’ eiland. We sliepen in een vierpersoonskamer. Mieke op de grond, aan het voeteneinde van mijn bed, natuurlijk was zij woest tevreden! De andere dag bond ik haar achterop de fiets. We troffen het niet. Veel wind, zwaarbewolkt en af en toe spetterde regenvlagen. Evengoed: op naar Paal 19!

Ongeveer op de plaats waar Mieke, volgens de foto, in zee heeft staan gillen van plezier, trotseerde ik met opgestroopte broekspijpen, het koude zeewater en toen de wind even ging liggen liet ik de as van Mieke langzaam uit de bus stromen. Toen de eerste korrels het zeewater raakten, wakkerde de wind weer aan en brak het gesloten wolkendek open waardoor een straaltje zonlicht de lange as-pluim deed oplichten.

In een duinpan, onder het genot van koffie en broodjes, verwonderden wij ons over het organisatietalent van Mieke.