Massavernietigingswapen

Terwijl ik de schriel piepende wekker afzet vraagt Riky of ik mij wel goed genoeg voel om te gaan hardlopen. Met stijve spieren loop ik richting badkamer en voel dat de verkoudheid zich nog heftig manifesteert: liefst kruip ik weer in dat warme holletje.

         Nu ik in een kalm tempo over de Waalbandijk ren, ditmaal richting Weurt, voel ik dat dit mij goed doet. Om het plat uit te drukken, de productie van snot staat zo goed als stil en ik voel geen behoefte om te hoesten! Wat dat betreft zou ik dus de hele dag willen doorrennen tot het tijd is om naar bed te gaan, als mijn conditie dat zou toelaten. Niet dus. Zodoende beperk ik het aantal kilometers.

         Langzaam maar gestaag nader ik het dorp Weurt. De schoorsteenpijp van Electrabel valt vooral op door het ontbreken van zijn rookpluim. Dat beeld brengt de uitzending van Nieuwsuur bij mij terug. Heb jij Pauline Dekker ook gezien? Ik wist natuurlijk dat roken ongezond is, maar Pauline leerde mij veel nieuwe feiten. De gedreven longarts, overigens, voor zover bekend geen familie van mij, maakte met een paar beelden duidelijk waar rokend Nederland staat: Vooraan, als het om de klandizie van de tabakindustrie gaat. Nergens in Europa steken zo veel jongeren een eerste sigaretje op. Sommigen al vanaf hun twaalfde jaar. Zij, onze jongeren, zorgen voor een gestage aanwas van nieuwe klanten. Geen wonder dat de tabaksindustrie er alles aan gelegen is om die geregelde groei te behouden!

         Om jongeren aan de sigaret te krijgen hebben de sigarettenfabrikanten een paar geniepige instrumenten in huis. Zo stoppen zij suiker in de tabak om de smaak van sigarettenrook minder smerig te maken (en de kans op kanker te verhogen), en daarnaast doen zij er alles aan om de prijs van tabak zo laag mogelijk te houden.

         Voor een prent met twee zwartgeblakerde longen – longen die niet veel meer voor hun eigenaar kunnen doen, hij of zij is volkomen uitgeput na slechts twee stappen –, vergelijkt Dekker tabak met een massavernietigingswapen. Zij noemt dit wapen zelfs behoorlijk succesvol: de helft van de gebruikers overlijdt en de helft van degenen die sterven, doen dat voor hun pensioengerechtigde leeftijd.

          Het navrante is dat het er veel van wegheeft dat de Nederlandse Staat meehelpt bij het in stand houden van roken. Als bestuurslid van de Stichting Rookpreventie Jeugd, wil longarts Dekker onze regering voor het gerecht dagen omdat zij zich niet houdt aan het internationaal anti-tabak verdrag van de Wereldgezondheidsorganisatie dat Nederland in 2005 heeft ondertekend en geratificeerd. Daarvoor werden tijdens de Nieuwsuur uitzending een aantal bewijsstukken aangevoerd. Ik ben blij dat ik niet in de schoenen van de premier sta. Gisteravond zagen we Mark Rutte nogal naïef reageren toen hem in september 2013, aan tafel bij Pauw & Witteman, het vuur na aan de schenen werd gelegd vanwege het niet doorgaan van een voorgenomen accijnsverhoging op tabak.

         Ondertussen heb ik Weurt en de schoorsteenpijp van Electrabel weer de rug toegekeerd. Wat blijft zijn beelden van rokende jeugd. Vorige week ‘betrapte’ ik een jonge knul. Om zijn sigaret te kunnen aansteken was hij van de fiets gestapt. Hij gaf mij de indruk dat hij nog maar een klein stukje van huis was, dat hij hier niet langer door huisgenoten zou worden gezien. Iets in mij probeerde de jongen te waarschuwen, maar dat draaide ik stevig de nek om vanwege een heldere herinnering: Fietsend over ’t War, op weg naar mijn tijdelijke baas – een tuinder aan de Grote Zomerdijk – rookte ik een van mijn eerste, nog misselijk makende, sigaretten. Stiekem. Het zou nog een paar maanden duren voordat ik tijdens sinterklaasavond een pakje sigaretten zou krijgen.

         Het lukte mij ternauwernood weer aan dit vernietigingswapen te ontsnappen, meer dan dertig jaar geleden. Nog net op tijd!