Wandelend
over de Hommelstraat bezoek ik in gedachten een kelpwoud onder de kust van Santa
Barbara, een eiland voor de kust van Californië. In de top van een kelpplant
die een lengte van meer dan veertig meter heeft bereikt, ligt een Californische
zeeleeuw op zijn lauweren te rusten. Dansende vlekken bleek zonlicht, gefilterd
door het koele zeewater, spelen een vermakelijk spel over zijn staart, snuit en
snorharen. Het jonge dier merkt niets van mijn aanwezigheid en laat zich gewillig
achter de oortjes kietelen. Kelp groeit razendsnel. Wel een halve meter per
dag. Dit las ik in Our Planet, een prachtig boek gemaakt door de zoölogen Alastair
Fothergill en Keith Scholey, producers van onder meer The Blue Planet, Planet Earth
en The Living Planet.
Ik weet
het, het zijn de weken van het spannende boek. Evengoed, buiten het plezier dat het lezen op zich is, naast het bekijken van de schitterende foto’s, zijn er meer redenen om Our Planet te lezen. Om Our Planet te kopen. Kennis vergaren
is daar slechts één van. Zo las ik al op de vierde of vijfde tekstpagina van
het eerste hoofdstuk – in Our Planet wordt onze aarde behandeld in acht
hoofdstukken: IJswerelden, Zoet water, Graslanden, Woestijnen, Bossen, Jungles,
Kustwateren en Open zee – dat het drijvende ijs in de Zuidelijke Oceaan rond Antarctica
‘de motor is van een van de productiefste ecosystemen van de planeet aarde,
een soort poolversie van de Serengeti … Want onder het ijs en in ijsspleten
leven zeealgen. … Deze kleverige substantie bedraagt in totaal miljarden tonnen
voedsel en zorgt voor een mariene hoorn des overvloeds. Het ijsplankton is de
mariene tegenhanger van de grasvlakten op het land.’ Ik wist niet van het
bestaan van een ecosysteem dat evenveel voedsel oplevert als alle graslanden op
onze aarde bij elkaar. En dat nog wel in zo’n koud en voor mensen ontoegankelijk
werelddeel als Antarctica!
Wat ik
ook niet wist is, dat de gevolgen van de cycloon die in 1999 de kust van de
Indiaanse stad Orissa trof, te wijten waren aan het kappen van mangroven om
plaats te maken voor garnaalkwekerijen. Onderzoekers stelden naderhand vast: kappen
voor economisch gewin kostte minstens tienduizend mensen het leven. Deze
bijzondere bossen zouden de tsunami voor een groot deel hebben geneutraliseerd.
Het zijn vaak keiharde consequenties die ons tot de orde roepen en het zijn wetenschappers
die ons moeten leren hoe ons te gedragen in onze leefomgeving, die zichtbaar
maken dat we bijvoorbeeld niet straffeloos gas uit diepere grondlagen weg
kunnen zuigen.
Groene kikker in het Wijchens Meer (10 mei 2009) |
Helaas,
ratio en kennis van de feiten lijken vaak geen leidende rol te spelen. Eerder
zijn het politieke overwegingen, godsdiensten, gevoelens van onvrede, onverschilligheid, persoonlijke verrijking, rotsvast geloof in de noodzaak van economische groei en, in de verlenging van dat alles, ontkenning van wetenschappelijk bewijs. In deze ontkenning schuilt
vaak de moeilijkheid bij het oplossen van wereldwijde problemen, zoals de
dramatisch klimaatverandering, de toenemende wereldbevolking en de daarmee
samenhangende honger en sociale onrust en het verdwijnen van bossen, planten,
insecten en dieren.
Toch
kan (alles?) veel van hetgeen we kapot hebben gemaakt worden hersteld: Our
Planet toont hoopgevende projecten zoals herintroductie van Mangroven. Met dat optimistisch stemmende idee keer ik huiswaarts en word, bijna thuis,
welkom geheten door vrolijk gekwaak. Ik hoop dat deze olijke kikkers de kinderen
en hun begeleiders op deze derde dag van de avondvierdaagse niet zullen
vergeten!
Geen opmerkingen:
Een reactie posten