Lichtpuntje

Tot mijn opluchting zie ik dat ik niet de enige ben die zijn handen verstopt, drie kinderen fietsen aan de overkant, richting school neem ik aan, één draagt handschoenen en de andere twee houden hun handen warm in hun mouwen: 6,3° C, daar moet een mens weer even aan wennen.

Namens de Verenigde Naties worden vandaag de meest actuele gegevens over de opwarming van de aarde gepresenteerd. De Gelderlander bericht daar deze morgen over in “Schieten op klimaatconclusies”. Het onderwerp houdt mij sinds de lezing van bioloog en schrijver Han Blok, afgelopen woensdagavond, meer bezig dan anders. Nu ik hier op de Hommelstraat ren en de Kanzi-appels zie hangen, zo aantrekkelijk glanzend in de zon dat ik de drang voel om er van te proeven, is het moeilijk te geloven dat zich grote problemen boven ons hoofd opstapelen. Groter en weerbarstiger dan dat van de stagnerende economie waarover regering en kamervertegenwoordigers gedurende lange dagen driftig, soms zelfs giftig, debatteren.

Woensdag leerde ik dat onze aarde dagelijks ‘kleiner’ wordt. De feiten spreken voor zich. Wij moeten steeds meer opschikken om plaats te maken voor de ongeveer 209.000 baby’s die er iedere dag bij komen. De opwarming van de aarde laat ijs smelten en het water van de zeeën uitzetten waardoor de bewoonbare delen almaar kleiner worden. Wij brengen voor ons voedsel steeds meer land in cultuur, zoveel is nodig dat binnen afzienbare tijd tekorten dreigen. En wij zijn hartstochtelijk verslingert aan onze welvaart en aan de nieuwste hebbedingetjes, met het gevolg dat wij veel te veel grondstoffen gebruiken, ook die van toekomstige generaties. Het zijn omstandigheden die wij allemaal kennen, die regelmatig op ons af worden gevuurd en waarvoor velen van ons, ik ook, het liefst onder de dekens zouden willen wegkruipen – ach, hielp dat maar!

Het kostte mij moeite om na afloop van Blok’s lezing de vrolijke stemming waarin ik bij de bibliotheek aankwam weer terug te vinden. En nu ik daaraan terugdenk, aan dat sombere moment, lijkt dat ver weg: de zon schijnt warm op mijn rug, mijn schaduw strekt zich meterslang uit over het asfalt van de Waalbandijk en naar gelang de kronkelingen van het dijklichaam, vloeit dat verwrongen beeld links of rechts dieper en langer over de gemaaide bermen van mij weg. Ik bedoel: het leven is heerlijk!
‘Mijnheer van Vliet’ komt mij tegemoet gewandeld, achtervolgt door zijn schaduw, zo te zien en aan zijn groet te horen in dezelfde opgeruimde stemming als waarin de zon mij heeft gebracht. Ik sprak een paar weken geleden met hem, ongeveer op dezelfde plek. Hij wandelt alle dagen zo’n anderhalf tot twee uur, maar niet in het weekeinde. Dat gegeven maakte dat ik, nadat ik mijn loopje weer hervat had, de tekst van “Altijd is Kortjakje ziek” verving voor Van Vliet en zijn wandelgedrag, en om het te laten rijmen koos ik die naam voor hem. Ja, best wel een beetje kinderlijk, dat geef ik direct toe.

Han liet overtuigend zien dat wij in evolutionaire zin, ons nog steeds het liefst in dorpen ophouden. Daar kennen wij elkaar, voelen ons geborgen, neigen minder naar overconsumptie en zijn meer geneigd om samen aan oplossingen te werken: geluk, daar gaat het om! Ons hardnekkige geloof in de noodzaak dat onze economie moet blijven groeien, verplicht ons echter om dicht op elkaar in grote steden te gaan wonen. (Wil jij je door Han Blok laten bijpraten? Lees dan zijn boek “De Meerziekte”.)

Toch, er is ook een lichtpuntje: wij hebben al deze problemen zelf over de aarde gebracht (niet expres, puur uit onwetendheid en gedreven door onze biologische aard), wij kunnen er zelf oplossingen voor vinden. Ook als overheden laks blijven. Zo is er een groep, in Druten hoorde ik, die de handen ineen wil slaan om grootschalig zonne-energie op te wekken. Theo zorgt er voor dat ik op hun maillijst kom zodat ik misschien mee kan doen. Ik wil wel!