zaterdag 18 april 2015

Kraaien

Het VVD-kamerlid Han ten Broeke vindt dat het tentoonstellen van fragmenten van het neergeschoten vliegtuig MH17 door een oorlogsmuseum in de Russische stad Ejsk, niet getuigt van respect voor de nabestaanden. Dat was ook mijn eerste gevoel toen ik in BN De Stem las dat de voorzitter van het museumbestuur, Finat Sjajchoelin, zei dat het om brokstukken gaat die de Nederlandse bergers tijdens de ruiming hebben achtergelaten. “Ze liggen daar maar en daarom hebben ze ze ons cadeau gegeven als teken van respect voor ons.”
      Joggend langs Tuincentrum Bull zie ik de plek van de ramp voor mij. Via de camera van journalisten worden links en rechts brokstukken in beeld gebracht, restanten waarop Sjajchoelin doelde. Hoe lang tolereren bewoners die zich weer een beetje vrijer kunnen bewegen nu de oorlog een stukje schijnt opgeschoven, deze resten op hun akkers waar zij binnenkort weer gewassen zullen willen inzaaien? Hoe verschrikkelijk ook wat daar gebeurd is, met iedere dag die verstrijkt wordt het een stukje van onze geschiedenis.
      Ik nader de tweede elleboog in de Hommelstraat en daarmee de enige nog levende peppel – zijn kompanen werden enkele maanden geleden omgeschoffeld – die daar fier boven de essen uittoornt. In zijn nog kale kruin zitten drie kraaien die mij doen denken aan het bestuur van het Ejskse oorlogsmuseum. Ze loeren naar het nog braakliggende land van Thé. Aan hun houding te zien zitten zij boordevol plannen die niet door de beugel kunnen. Daar kan ik niets tegen in brengen en dat weten zij heel goed, want terwijl ik onder de boom door ren lachen zij mij uit. Vierkant. En ondersteunt met krassende uithalen.
      Een jaar of tien was ik toen ik samen met Jan, mijn een jaar oudere broertje, naar het land van Schippers toog. Daar, langs de sloot, stond een lange rij van misschien wel twintig knotwilgen. Fijn voor de koeien om bij zonnig weer onder te schuilen. Fijn ook voor de wilde eenden om hun eieren in te leggen en voor deze twee Dekkertjes om die er vervolgens uit te kunnen halen. Maar het aller fijnst was het wel voor ons hele gezin als onze moeder, dank zij die mooie zacht blauwgroene wilde eendeneieren, van die lekkere dikke pannenkoeken wist te bakken. Afijn, op de terugweg van zo’n rooftocht kwamen we langs de achterkant van het middeleeuwse Magdalenakerkje (wij waren meer gewend aan de voorkant waartegen we van ons huis uit aan keken.) Daar, achter dat kerkje, bevond zich een ondiepe kuil. Meter of veertig in doorsnede, waarvan Jan wist of meende te weten dat daar tijdens de Tweede Wereldoorlog een brandend vliegtuig was neergestort. Hoewel we er ijverig naar zochten hebben we er, voor zover ik weet, nooit restanten van gevonden. Wat ik mij toen niet realiseerde, niet kon realiseren denk ik, is dat die oorlog nog maar zo kort daarvoor werd uitgevochten. Over iets meer dan tien jaar is de situatie rond de rampplek in Oekraïne min of meer vergelijkbaar met die in het Wadway van toen.
      We kunnen ons wel boos maken over het gedrag van de burgers van Novorossia, de naam die de rebellen gebruiken voor de opstandige regio in Zuidoost-Oekraïne, maar een feit is dat zij en wij ook wellicht, voortdurend valselijk worden geïnformeerd. Onmiddellijk na de ramp konden de Russiche autoriteiten melden dat zij uit vliegbewegingen konden opmaken dat het verkeersvliegtuig is neergeschoten door een jachtvlieger van Oekraïne. Op de luchtmachtbasis in Gilze-Rijen vonden onderzoekers sporen van een Russische Buk-raket. Het is, met andere woorden, een politiek gevecht tussen mastodonten. Rusland tegen Europa en zijn vazallen, of andersom.
      Over de functie van musea kun je van mening verschillen en over hetgeen in museums wordt tentoongesteld. Restanten van vlucht MH17 passen daar wat mij betreft bij, over gepaste tijd. Het gaat om het verhaal dat door de brokstukken wordt verteld. Uiteindelijk een en hetzelfde, hoop ik, maar ik vrees dat zoiets nooit zal gebeuren.
      Wat is waarheid?
     
      

Geen opmerkingen:

Een reactie posten