Zelfreflectie

Over de stoep langs de Tempelstraat rennen betekent vandaag slalommen om vuilnisbakken te ontwijken. Er staan er deze morgen, de morgen van de verjaardag van Annemarie, extra veel. Niet speciaal vanwege de geboortedag van onze schoondochter, nee, integendeel, er staan er zoveel omdat er nog lege oud-papier-containers staan. Die werden gisteravond geleegd, de afvalbakken met een blauwgekleurde deksel bedoel ik, die onder andere met oude kranten waren gevuld. Vandaag is het de beurt aan de containers met een oranje deksel; Vandaag wordt onder meer overbodig geworden plastic verpakkingsmateriaal opgehaald.

Terwijl ik de eerste bakken ontwijk zegt mijn gezond verstand dat ik beter voor de straat kan kiezen. Maar zoals wel vaker gebeurt luister ik niet, wat soms verkeerd afloopt. Nog maar een paar dagen geleden liet het mij zien dat ik een stapeltje ontbijtbordjes beter naar een ander deel van de aanrecht kan verzetten. Ik was bezig het appeltaart-bakblik schoon te borstelen, lette niet op het door mijn gezond verstand getoonde risico, maar ging stug door met dat lastige karweitje. Daar ging ik helemaal in op, zodanig dat de klap waarmee de ontbijtbordjes in de gootsteen belandden, me deed schrikken alsof er direct naast mij een zware voetzoeker ontplofte. Natuurlijk liet ik de bordjes weten dat ik hun recalcitrante gedrag niet op prijs stelde, ook al wist ik dat zulk verwijt niets aanricht, en gelukkig mankeerden we niets, het porselein en ik, met als bijkomend voordeel dat ik meer ruimte kreeg voor mijn schoonmaakklusje.

Hier, bij de twee ondergrondse containers voor rest- en plasticafval, op de hoek Tempelstraat – Balmerd, heeft ook iemand niet naar zijn of haar gezond verstand geluisterd. Er staat een doos vol lege flessen en glazen potten, terwijl dit overduidelijk geen stortplaats voor glasafval is. Ik stel mij zo voor dat degene die deze doos hier achterliet hier met de beste bedoelingen naartoe kwam, de kofferbak van de auto opende, met behulp van een afvalpasje volle restafvalzakken in de daarvoor bedoelde container dropte (en misschien ook nog een of twee zakken plasticafval), zich vervolgens geconfronteerd zag met de doos glasafval, waarop zijn of haar gezond verstand, met een ‘ook dat nog’, de mond werd gesnoerd.

Gezond verstand!

Waar kun je beter op vertrouwen dan op gezond verstand, zonder filosoferen of te moeten luisteren naar ingewikkelde redenen of beweringen van anderen? Wijs geworden door eigen waarnemingen en ervaringen, zelfreflectie, beter is er niet. Evengoed zijn er mensen die niet over gezond verstand lijken te beschikken! De gebroeders Grimm leerden ons al, als je te veel voor de spiegel staat, als je te veel bewondering hebt voor je eigen persoon, zelfs al ben je een koningin, dat je dan geen ruimte laat voor de ontwikkeling van gezond verstand. Dat je bij gebrek aan gezonde zelfreflectie er weinig meer in je is dan woede waarmee je kunt reageren op kritiek of tegenslag. Ook al ben ik geen socioloog, toch durf ik te beweren dat iemand als Donald Trump getuigt van weinig gezond verstand, als hij zijn gramschap op journalisten richt in plaats van op de veroorzaker van het ongemak. Of dichter bij huis, Geert Wilders zou er verstandiger aan hebben gedaan als hij met zijn broer had gesproken, in plaats van journalisten (van RTL Nieuws) ‘ongelooflijk laaghartig tuig’ te noemen. Misschien zijn Geert en Donald zo vervuld van zichzelf en hun eigen gelijk dat er bij hen geen ruimte is voor zelfreflectie, zodat zij slechts met woede kunnen reageren.

Het negeren van mijn gezond verstand blijft dit keer zonder gevolgen. Er kiepert geen vuilniston omver en ik blesseer mij niet. Ik weet het, dat is geen garantie voor een volgende keer.