Educatie

Wat is kwaliteit? Die vraag drenst door mijn hoofd terwijl ik de Tempelstraat uit ren en een haastige automobilist spot, die, juist als ik de rijweg over wil steken, zijn bescheiden bolide tot een ronkende sprint aanzet. Graag geef ik alle ruimte aan zoveel haastige spoed.

Staatssecretaris Sander Dekker ziet op de publieke omroep liever een kwaliteitsprogramma waar een half miljoen mensen naar kijkt, dan een plat amusementsprogramma waar een miljoen mensen zich mee amuseert. ‘Hilversum’ reageerde op de aankondiging van de nieuwe Mediawet als nijdige wespen op het terras van een ijssalon, wat te begrijpen valt: als ik mijzelf op een ijsje trakteer wil ik dat liever niet, zeker niet met deze fel gestreepte insecten, delen. Het gevolg daarvan is dat we dagelijks geconfronteerd worden met de voor en tegens van kwaliteitsprogramma’s versus platte amusementsprogramma’s. Als het even kan volg ik die discussies niet omdat het mij niet boeit en ik er bovendien geen verstand van heb. Ik kijk naar een televisieprogramma omdat ik dat graag zie of omdat ik op de hoogte wil raken van wat in de wereld om mij heen gebeurt of gebeurd is.

Voor mij is televisie voornamelijk amusement. Ik kijk om mij te vermaken en om geïnformeerd te blijven. Als de publieke omroep mij niet langer amuseert wijk ik waarschijnlijk uit naar commerciële aanbieders.

Het lastige met kwaliteit is, is dat iets daarmee gelabeld mag worden als het voldoet aan eisen die daaraan zijn gesteld. ‘Boer zoekt vrouw’ is, bijvoorbeeld, een programma waarnaar ik kijk. Gezellig, samen met Riky de boeren beoordelen en, later, raden met welke vrouwen hij, of zij, dat kan immers ook, in zee gaat en met wie hij of zij uiteindelijk door het leven wil gaan. Binnenkort begint een nieuwe serie. Stel dat de makers van het programma de opzet ervan wijzigden, en dat ik het daarom niet meer leuk vind om naar te kijken, voldoet het niet langer aan mijn verwachting. Het heeft dan niet de gewenste kwaliteit, voor mij. Bijkomende vraag, draagt dit programma bij aan de door Dekker gewenste educatie?

Moeilijke vragen. Wat is kwaliteit en wat is educatie?

Dit rondje hardlopen, roept slechts ingewikkelde vragen bij mij op. Lastig. De drie paardjes die in hun wei een stukje met mij mee rennen hebben het wat dat betreft gemakkelijk. Zij vreten gewoon wat ze lekker vinden en laten staan wat zij niet lusten. Zij hoeven zich niet af te vragen of zij wat zij vreten wel lekker mogen vinden en zich niet bezorgd te maken over wat zij laten staan. Zo simpel is dat.

Wat voor pony’s opgaat, geldt ook voor televisieproducenten, lijkt mij: als een programma voldoende kijkers trekt, beantwoordt het blijkbaar aan de verwachtingen van het publiek (kwaliteit). Als het aantal kijkers afneemt, krabben zij, de televisieproducenten, zich achter de oren: Hoe komt dat? Wat kunnen we daaraan doen? Maar het gaat bij de publieke omroep niet alleen om de kijkcijfers, het gaat, volgens de staatssecretaris, vooral om de relevantie van de programma’s.

Weer zo’n moeilijke vraag! Welk programma is belangrijk en welk niet?

Deze discussie is wel erg complex.

Terwijl ik mij afvraag of het zo is dat Sander Dekker vanuit een totaal ander programma van eisen handelt dan wat bij de publieke omroep in de kast ligt, komt mij een fietser tegemoet die een stevige hond aan de lijn voert. Wij gebruiken ieder de uiterste rand van de weg, de hond krijgt alle ruimte in het midden. Ik kijk het dier bewust niet in de ogen (dat heb ik misschien via een televisieprogramma geleerd: há, educatie!) Evengoed wijkt hij naar mij uit. Er klinkt een grauw uit zijn strot, waarschijnlijk omdat de lijn hem de asem afsnijdt. Mijn reactie is primair: mijn hoofdhuid rimpelt en mijn benen aarzelen.

Het is duidelijk, de man met zijn hond en ik verschillen. Hij amuseert zich met deze hond, ik niet.